ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ဘီးခြန္ဂိတ္ေတြ ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့ကိစၥ၊ စည္ပင္ဘ႑ာေငြရရွိမႈအေျခအေန၊ ျမစ္ႀကီးနား လမ္းေဘးကခုတ္လွဲလိုက္တဲ့ကုက္ၠိဳလ္ပင္ေတြ တ႐ုတ္ျပည္ကို ေရာင္းစားတယ္လို႔ ျပည္သူၾကားမွာ အျငင္းပြားေနတဲ့ကိစ္ၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရ၊ စည္ပင္သာယာေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးဦးေန၀င္းႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
စည္ပင္သာယာေရး၀န္ႀကီး ဦးေန၀င္းသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၂)မွ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ NLD ပါတီ၀င္တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ ယင္းမတိုင္မီက ျမစ္ႀကီးနားေစ်းတြင္ ေနမာလာအမည္ျဖင့္ ေရႊဆိုင္ဖြင့္လွစ္ကာ လင္းေရာင္ျခည္ရပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ေမးခ်င္တာက ဘီးခြန္ဂိတ္ေတြပိတ္လိုက္တဲ့ကိစ္ၥပါ။ ဘာေၾကာင့္ပိတ္လိုက္ရတာလဲ ခင္ဗ်။
အဓိက ဘီးခြန္ဂိတ္ေတြ ပိတ္လိုက္တာကေတာ့ ျပည္သူေတြသြားလာမႈ လြယ္ကူေစဖို႔ရယ္၊ ဒီလိုသြားလာတာ လြယ္ကူရင္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈက ပိုမိုသြက္လက္မယ္။ ျပည္သူေတြအက်ိဳးကို ေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့လုပ္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ပိုင္းေတာ့ရွိတာေပါ့။ ဒီလုိပိတ္လိုက္တယ္ဆို တစ္ဖက္က ဘာလာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ စီမံကိန္းလ်ာထားခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔က အခြန္နဲ႔ပဲလုပ္ရတာေလ။ အဲဒီေတာ့ အခြန္၀င္ေငြေလ်ာ့သြားမယ္။ ျပည္သူေတြကို သိေစခ်င္တာက အခြန္ေကာက္တယ္ဆိုတာ ျပည္သူ႔အက်ိဳးအတြက္ ေကာက္တယ္ဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့ ဘီးခြန္ဂိတ္အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။ အဲဒီဂိတ္ေတြကေန အခုဘတ္ဂ်က္အေျပာင္းအလဲၾကား ကာလအတြက္ ေလလံေၾကးဘယ္ေလာက္ ရရွိပါသလဲခင္ဗ်။
ဘီးခြန္ေကာက္တဲ့ ဂိတ္ေပါင္းက ၁၈ ခုရွိတယ္။ ဒီ ၁၈ ခုကို အန္ကယ္လ္တို႔ ဒီ ၆ လအတြက္ ၾကမ္းခင္းေစ်း လ်ာထားတာက က်ပ္သိန္းေပါင္း ၃၅၁၃ လ်ာထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရရွိတဲ့ေငြက ၉၃၅၅ သိန္း ရတယ္။ ၾကမ္းခင္းေစ်းထက္ကို သိန္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ပိုရတာေပါ့ေလ။ ဒါေတြတိုးလို႔ ျပည္သူက ဘီးခြန္ခ တိုးေဆာင္ရတာမဟုတ္ဘူး။ ေလလံဆြဲတဲ့သူေတြက သူတို႔ကိုက္လို႔ေပးတာ။ အဲဒါလည္း သိဖို႔လိုပါတယ္။
လက္ရွိေလလံပိုင္ရွင္ေတြ ေပးသြင္းထားတဲ့ ေငြေတြကိုေရာ ဘယ္လိုျပန္လုပ္ေပးသြားမလဲ သိပါရေစ။
အန္ကယ္လ္တို႔ ျပန္ေပးရမွာေပါ့။ သူတို႔ေကာက္ထားတဲ့ ၁၈ ရက္စာကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုေပးရမွာ။ က်န္တဲ့သူေတြ သြင္းထားတဲ့ေငြေတြ အကုန္ျပန္ေပးရမွာေပါ့။
အခု ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေပၚမွာေရာ က်န္ၿမိဳ႕နယ္တခ်ိဳ႕မွာေရာ လမ္းေတြျပင္တဲ့အခါ ေရေျမာင္းစနစ္ေတြေရာ ပါလို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းပါတယ္။ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ အဲဒီအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ဘယ္ေလာက္သံုးစြဲၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာေလးေရာ ေျပာျပေပးပါဦး။
ကခ်င္ျပည္နယ္ တစ္ျပည္နယ္လံုးနဲ႔တြက္ရင္ စည္ပင္ကေနရတဲ့ရရွိေငြနဲ႔ ၉၀၉၃ ဒသမ ၈၇ သန္း လ်ာထားတယ္။ ျပဳျပင္ၿပီး လ်ာထားေငြက သန္းေပါင္း ၁၂၀၇၃ ဒသမ ၆၄၇ ျဖစ္တယ္။ အမွန္ရရွိတဲ့ေငြက သန္းေပါင္း ၁၂၁၁၆ ဒသမ ၄၅၅ အဲဒီကရတဲ့ေငြေတြနဲ႔ ျပည္နယ္ရဲ႕ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို လုပ္တာျဖစ္တယ္။
လက္ရွိဘတ္ဂ်က္္လမွာေရာ ဘယ္ေလာက္ အကုန္က်ခံၿပီးလုပ္သြားဖို႔ ရွိသလဲခင္ဗ်။
လ်ာထားေငြေတြ ဘာေတြရွိတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေကာက္ခံရတဲ့ေငြနဲ႔ပဲ အဓိကလုပ္ရမွေပါ့။ ၆ လစာအတြက္ ဆြဲထားတာက သန္းေပါင္း ၅၃၆၂ ဒသမ ၄၈၆ သန္းလ်ာထားပါတယ္။
လမ္းေတြခ်ဲ႕ဖို႔အတြက္ သစ္ပင္ေတြခုတ္တဲ့ ကိစ္ၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြၾကားမွာ ေျပာဆိုေနၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ ဒီအပင္ေတြခုတ္ဖို႔ ဘယ္လို စီမံေဆာင္ရြက္ခဲ့လဲဆိုတာ သိပါရေစခင္ဗ်။
လမ္းေတြခ်ဲ႕ေတာ့ အရင္က ၁၂ ေပလမ္းေတြပဲရွိတာကိုး။ လူဦးေရကလည္း မ်ားတယ္။ ကားေတြကလည္း မ်ားလာတယ္ဆိုေတာ့ လမ္းခ်ဲ႕တယ္။ လမ္းနဲ႔မလြတ္တဲ့အပင္ႀကီးေတြကို ခုတ္ရတယ္။ ခုတ္တယ္ဆို တာက ဒီလမ္းလုပ္တဲ့ ကုမ္ၸဏီေပးရတာ။ ခုတ္တာေရာဘာေရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈလည္း သူတို႔ပဲလုပ္တာ။ ေနာက္တစ္ခုက အဲဒီအပင္ကို ခုတ္တဲ့ ခုတ္ခက သိန္းငါးဆယ္ေျခာက္ဆယ္ေလာက္ ရွိတယ္။ အဲဒီေလာက္ရွိေတာ့ အန္ကယ္လ္တို႔ ဘတ္ဂ်က္က မထုတ္ေပးႏိုင္ဘူး။ လမ္းလုပ္တဲ့သူကပဲ ေအာက္ အျမစ္အကုန္လံုးကို တူးထုတ္ရမယ္။ သစ္ပင္ေတြကို ဘာပဲလုပ္လုပ္ လမ္းလုပ္တဲ့သူက စီမံခန္႔ခြဲတယ္။ တင္ဒါရရွိတဲ့ ကုမၸဏီကပဲ သူ႔ဟာသူ စီမံခန္႔ခြဲတာ။ အန္ကယ္လ္တို႔စည္ပင္က ဘာတာ၀န္ယူလဲဆိုေတာ့ လမ္းေတြၿပီးရင္ သစ္ပင္ေတြျပန္စိုက္ေပးတယ္။
ျပည္သူေတြၾကားထဲ ၾကားေနရတာက ဒီအပင္ေတြကို တ႐ုတ္ကို ေရာင္းစားေနၾကတယ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ဒီေလာက္အပင္နည္းနည္းေလးနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ကို ေရာင္းစားလို႔မရဘူးေလ။ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ခုတ္ေနတာက တစ္ခါတည္း ေလးငါးဆယ္ႀကီးပဲ ခုတ္ေနသလိုလို ေအာ္ေနၾကတယ္။ တကယ္ခုတ္တာက ဆယ္ဂဏန္းေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးဒီသစ္ပင္ေတြက အရမ္းႀကီးတယ္။ အန္ကယ္တို႔ဆို မိုးရြာရင္ေတာင္ ေအာက္က မျဖတ္ရဲၾကဘူး။ က်ိဳးက်တယ္။ လူေတြကားေတြေပၚပိတယ္။ ဒီသစ္ပင္ေတြက ႏွစ္ဆယ္ခ်ီရွိတယ္ဆိုလည္း မထားသင့္တဲ့အပင္ေတြ။ အမ်ိဳးအစားအရေရာ ခုတ္ကိုခုတ္ရမယ့္အပင္ေတြ။ အျမစ္ကလည္း ေအာက္မွာအရမ္းျပန္႔ေတာ့ လမ္းေတြလည္းပ်က္တယ္။ အသားပြေတြ။ အစားထိုးအပင္ေတြပဲစိုက္သင့္တယ္။ အရိပ္လည္းရမယ္။ ၿမိဳ႕အဂၤါရပ္နဲ႔အညီ လွလည္းလွပရမယ္။ အခု စိုက္လည္းစိုက္ေနပါၿပီ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီးလည္း စိုက္ေနဦးမွာပဲ။
တုိးဂိတ္ေတြလုပ္မယ္လို႔ ၾကားတယ္။ ဘယ္ႏွစ္ဂိတ္ေလာက္လဲ။ ဘယ္ေတာ့ေလာက္စလုပ္မွာလဲ ခင္ဗ်။
အဲဒါကေတာ့ လမ္းဦးစီးနဲ႔ပဲဆိုင္တယ္။ အစီအစဥ္ေတာ့ရွိတယ္။ က်န္တာကေတာ့ လမ္းဦးစီးကပဲ လုပ္မွာ။ သူတို႔တင္ျပလာတဲ့အေပၚ မူတည္မွာေပါ့။
အခုဆိုရင္ ရပ္ကြက္ေတြမွာ လမ္းေတြခင္းၾကတယ္ဆရာ။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ရပ္ကြက္ေတြမွာ လူသံုးမ်ားေပမယ့္ က်န္ေနေသးတာေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာ ၿမိဳ႕သစ္ႀကီးကြက္သစ္လိုေနရာမ်ိဳးေတြေပါ့။ အဲဒီရပ္ကြက္မွာေရာ ကတၱရာလမ္းခင္းဖို႔အစီအစဥ္ေတြ ရွိပါသလား။
လမ္းေတြကေတာ့ ႏွစ္အလိုက္လ်ာထားခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ စည္ပင္ဆိုရင္ အန္ကယ္ေျပာခ်င္တာက အမ်ားျပည္သူ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတဲ့လမ္းကို ဦးစားေပးလုပ္ရတယ္။ ေက်ာင္းရွိလား၊ လမ္းရွိလား၊ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုေတြရွိသလား အဲဒါေတြၾကည့္ၿပီး ဦးစားေပးစနစ္နဲ႔ သြားပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွာဆိုရင္ စည္ပင္ျပည္သူလမ္းက တင္ထားတဲ့လမ္းေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ လုပ္ေပးခ်င္တာေပါ့၊ ဘတ္ဂ်က္မရွိလို႔ လုပ္မေပးႏိုင္တာေလ။
ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်… ဒါကဘတ္ဂ်က္အခက္အခဲေပါ့။ စည္ပင္အခြန္ေကာက္ခံရရွိမႈႏႈန္းက်ေတာ့ေရာ ကခ်င္ျပည္နယ္က တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ေတြထဲမွာ အဆင့္ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရွိလဲခင္ဗ်။
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕အေနနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ စည္ပင္အခြန္အမ်ားဆံုးရတယ္။ ၁၈ ၿမိဳ႕နယ္မွာ လံုး၀အခြန္မရတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြရွိတယ္။ ေခါင္လန္ဖူးတို႔ ခ်ီေဖြ၊ ေဆာ့ေလာ္ဘက္ေတြက လံုး၀မရဘူး။ သူတို႔ဆီက ၀န္ထမ္းစရိတ္က အခြန္ရရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြက ေထာက္ပံ့ရတာ။ စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးလိုင္စင္ေတြကေန အခြန္အမ်ားဆံုးရတာပါ။
ဟုတ္ကဲ့… ကၽြန္ေတာ့္ေမးခြန္းကေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲခင္ဗ်။ စာဖတ္ပရိသတ္ကို ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ တစ္ခုခုျဖည့္စြက္ ေျပာၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္။
အန္ကယ္လ္တို႔ အစိုးရလက္ထက္မွာ လူတိုင္းလူတိုင္း တစ္ေျပးညီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ အစြမ္းကုန္ လုပ္ေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူေတြကို ေပးဆပ္ၿပီးမွ လုပ္ဖို႔လိုတယ္။ အခုဆို လမ္း၊ ေရေျမာင္းေတြက ဘယ္တုန္းကနဲ႔မွ မတူပါဘူး။ အရင္အစိုးရအဆက္ဆက္ကလည္း ဒီဘတ္ဂ်က္ပဲရတာပဲ။ ဒီအစိုးရလည္း ဒီဘတ္ဂ်က္ပဲရတာပဲ။ လမ္းႀကီးေတြၿပီးသြားၿပီ။ အခုျမစ္ႀကီးနားမွာဆိုရင္ အရင္တုန္းက ပန္းၿခံဆိုတာ ၿခံဳပုတ္သာသာေလာက္ပဲျဖစ္ေနတာ။ အခုဆိုရင္ ပန္းၿခံကို သြားၾကည့္ရင္ေတြ႕မွာပါ။ အမ်ားျပည္သူေတြ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္နဲ႔ သံုးစြဲႏိုင္တယ္။ မိသားစုေတြ လည္ပတ္ႏိုင္တယ္။ ဧရာဦးပန္းၿခံဆိုလည္း ညေနညေနဆို ေတာ္ေတာ္စည္တယ္။ အမ်ားအက်ိဳးရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို စည္ပင္ကေန လုပ္ေပးေနတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြသိေစခ်င္ပါတယ္။
အခုလိုေျဖၾကားေပးတဲ့ ၀န္ႀကီးကို အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
